Muristek
TAHSİN YILDIRIM
Osmanlı Devleti’nde merkezî yönetimin, nezâretlerin, askerî kurumların, vilâyetlerin, bazı özel kurum ve kişilerin yıllık olarak çıkardıkları bilgilendirme amaçlı neşriyata salnâme günümüzdeki adı ile yıllık denmektedir. Azalan yıllık geleneğini devam ettirmek adına her yıl “Akif Salnâmesi” ile yıllık geleneği devam ettirilmiştir. Toplumların sürekliliğini sağlayan gelenekleri muhafaza eden Âkif’i ve onunla ilgili her türlü değeri yarına taşıma gayretindeki bu neşriyat adı ile de bir geleneği yaşatmaktadır.
Mehmed Akif Ersoy Fikir ve Sanat Vakfı tarafından hazırlanan “Akif Salnâmesi”nin son cildinde yazılışının üzerinden bir asır geçen ve Âkif’in “Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı Yazdırmasın” dediği, Türk milletinin ise bir milli mutabakat metni olarak benimsediği İstiklal Marşı’na dair bilinmeyen birçok metin okurun ilgisine sunuldu.
Prof. Dr. Abdullah Uçman’ın şahsî arşivinden çıkardığı belgelerle kaleme aldığı Mehmed Âkif-Rıza Tevfik ilişkisine yönelik yazıda fikri yönden farklı kulvarlarda yürüyen bu ikili arasındaki samimi münasebet okurun dikkatine sunuluyor.
Beşir Ayvazoğlu bir fotoğraftan hareketle Mehmed Âkif, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Abbas Halim Paşa ve Ressam Halil Paşa’nın hayatlarından kesitler sunuyor ve onlar arasındaki ilişkiyi kaleme alıyor.
Prof. Dr. İsmail Kara Âlem-i İslâm, İttihad-ı Müslimîn, Neşr-i Din… Sıratımüstakim-Sebilürreşad’ın Okuyuculara ve İlmiye Mensuplarına Mektupları; Ömer Hakan Özalp, İstiklal Marşı’nın İstanbul’da ilk icrasına ve buna ait bazı itirazları okurun dikkatine sunuyor. Prof. Dr. Zafer Gölen, Burdur Mehmed Âkif Ersoy Üniversitesi arşivinde bulunan Hamdullah Suphi Tanrıöver’in mektuplarını ilk defa neşrederek ilgilisinin dikkatine sunuyor.
Salnâme’de ilk defa görücüye çıkan “Hazîne-i Evrak” koleksiyoner Mehmet Rüyan Soydan’ın arşivinden araştırmacıların ve meraklılarının dikkatine sunuluyor. Bu sayıda münhasıran “İstiklâl Marşı” ile ilgili evraklara yer vermiş. “Bu belgelerin bir kısmı herhangi bir bilgi içermemesine rağmen tarihi hatıralarının büyük olması ve o günlerin havasını yansıtmaları sebebiyle hazîne-i evrak arasına alınmışlardır. Bizde unutulmalarını istemedik, yâd edelim istedik.” açıklamasıyla yayınlanan evrak arasında “Mektep Defterlerinde İstiklâl Marşı”, “Müntehabât Serisinde Yayımlanan İstiklâl Marşı Notaları”, “İlk Pul” (Cumhuriyet idaresinin bastırdığı üzerinde İstiklal Marşı’nın olduğu pullar.)
Prof. Dr. Mustafa Uzun’un ise Mehmed Âkif Bey’in Millî Mücadele yıllarına ve İstiklal Marşı’nın kabulünün 100. yılına dair hazırlamış olduğu kronolojiye yer verilmiş. Salnâme’nin bu sayısında Prof. Dr. M. Uğur Derman İstiklal Marşı’nın Son Kıtasının Hattı, Fatih Özkafa İstiklal Marşı Hattı ve Ayşe Raziye Özalp, Mehmed Âkif’in Minyatür Portresi’ne yer veriliyor. Ayrıca Ali Akbaş’ın ise Âkif temalı şiiri, Selçuk Karakılıç’ın İstiklal Marşı’nın değiştirilme sürecini ele aldığı yazısı okurla buluşuyor.
Mehmed Âkif, çağı ve çevresine dair yapılan çalışmalara kaynaklık teşkil eden yeni bilgi ve belgeler ihtiva eden bu eser/ler ile Âkif’in mirasına sahip çıkmayı bir vazife olarak üstlenen “Âkif Salnâmesi”, yeni belge ve bilgileri muhtevi yazıları neşretmekte ancak bazı belgeler yorumlanmamış, araştırmacı ehli kaleme bırakılmıştır.