Muristek
Yıllardır farklı sebeplerle yaşanan ekonomik buhranlardan kurtulamayan Van, yerinde saymaya devam ediyor. Birçok farklı ülkeye komşu olan kentte sanayi hala dar bir çerçevede yapılırken, kentin tarım ve hayvancılık sanayisi de bir türlü gelişmiyor. Ekonomi ve kalkınma ile ilgili sayısız çalışma ortaya konulma çabasına rağmen bir plan çerçevesinde şekillenmeyen kentle ilgili önemli isimler de görüş vermeye devam ediyor. Bu anlamdaki çıkışlar sürerken Şehrivan Gazetesi’ne konuşan Van Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (SMMMO) Başkanı İbrahim Şahin de kalkınma ile ilgili bir planının olmamasına dikkat çekti. Şahin Van için bir profilin çıkarılması gerektiğini söyledi.
Başkan Şahin, başta 2022 yılındaki beklentilerini paylaşarak, Van’ın 2023 yılındaki ihracat hedefini yorumladı. Kentin kalkınma planıyla ilgili de fikir paylaşan Şahin, ekonomik birleşenlerin bir araya gelmesi gerektiğinin de altını çizdi.
“PANDEMİNİN VAN ÜZERİNDEKİ ETKİSİ SÜRÜYOR! “
2021 yılı Van için çok iyi geçmediğine dikkat çeken Van, Ağrı ve Hakkâri Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Bölge Odası Başkanı İbrahim Şahin: “Van, Doğu Anadolu Bölgesi’nin en ücra köşesinde yer alan bir kenttir. Genç nüfusunun çok olduğu ve aynı zamanda işsizliğinde bir o kadar fazla olduğu bir yer yaşıyoruz. Kentimizin ekonomik gelirleri cari harcamalar ve devletten maaş alanlarla geçinen bir iliz. Sanayi dar bir çerçevede gelişiyor. Yatırım hemen hemen durmuş noktasında. Van hem depremden kaynaklı hem de Covid-19’dan kaynaklı ciddi yaralar aldı. Salgınla birlikte Kapıköy’ün kapalı olması yine üretime dayalı işletmelerin olmamasından kaynaklı ilimizin ekonomi de çok iyi olmadığını görüyoruz. Ekonomik anlamda çalışan tüm firmaları tanıyoruz. Onların finansal verilerini hazırlarken ne kadar sıkıntılı bir ilde yaşadığımızı görebiliyoruz.” Dedi.
“ŞAHİN: VAN’IN BİR HAFIZASI YOK”
2022 yılı için umut ve beklentilerinin olduğunu belirten Şahin, “Beklentilerimiz her ne kadar olumlu yönde olsa da görünen kriterlere baktığınız zaman kentin bu yılda büyük sıkıntılar çekeceğini öngörebiliyoruz. Aslında şu an dünyada bir sıkıntı mevcut. Aynı şekilde Türkiye’de de sıkıntılar var. Van’ın ise bir hafızası yok. Bizlerde de çok büyük eksiklikler var. Önce kendimden başlayarak diğer birleşenleri eleştirmek istiyorum. Biz bir araya gelemiyoruz. O yüzden de bu kentin bir kalkınma planı yok. Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Borsası ve diğer ekonomik birleşenlerin bir araya gelmesi gerekir. Van için bir profil çıkarabiliriz. En çok meraya sahip bir kentiz. Hayvancılık sanayisi, tarım sanayisi anlamında gelişebiliriz. Ancak baktığımız zaman hiçbiri yapılmıyor.” ifadelerini kullandı.
“VAN’IN KOMŞU ÜLKELERİ ÇOK AMA… “
Van’ın coğrafya anlamında çok iyi bir noktada yer aldığını hatırlatan Şahin, şunları söyledi: “Yanı başımızda İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan gibi ülkeler yer alıyor. Ancak biz bir şey üretemediğimizden dolayı onların piyasasına da giremiyoruz. Devletin bu bölgelere bakış açısının daha da farklılaşması gerekiyor. Türkiye’nin illerini bölge bölge ayırdıklarında Van’da 6’ıncı bölgede yer alıyor. Bu bölgeye yapılan teşvikler yetmiyor. Özellikle tarımsal ve hayvansal anlamdaki sanayileşmeyle devletin ürün bazında alma garantisi vermesi lazım. Çünkü aynı ürünü batı illerde yaptığınız zaman daha çok pazar alanı bulma şansı buluyorlar. Ancak bu bölgeler de pazar alanı bulmak çok zor olduğu için devlet bu ürünleri kendi almalıdır.”
BİZ SADECE KONUŞUYORUZ
Kentteki tüm kurumların ekonomiyle ilgili ciddi anlamda plan ve proje yapması gerektiğini vurgulayan Başkan Şahin, sözlerine şöyle devam etti: “Geçmişte bunun birçok örneği oldu. Bir masa başına toplanıldı ama sadece konuşuldu. Biz sadece konuşuyoruz. Pratik yok. Yani pratikleştikten sonra konuşmamız lazım. Bir iş yapalım, kurdelemizi keselim sonra konuşalım. Ancak biz tam tersi yapıyoruz. Hayal kuruyoruz ve hayallerimiz konuşmaktan öteye geçemiyor. Kentte yoğun bir işsizlik sorunu var. İstihdama yönelik yerler açacağımıza iki üç kişinin çalıştığı yer açıyoruz. Bizim bu kentte siyasi görüşlere takılmadan bu kentin gelişimiyle ilgili nasıl bir çaba sarf edebiliriz, diye çalışmalarımızı sürdürmeliyiz. İşte o zamanda başarı gelir.”
ESNAF VE İŞ ADAMLARININ DURUMU İÇ ACICI DEĞİL
Van’daki iş adamları ve esnaflarının durumlarını değerlendiren Şahin, “Pandemiden önce inşaat sektöründe yüzde 80 civarında iş imkânı vardı. Ancak şu an o oran yüzde 10’a kadar gerilemiş durumda. Yani her 10 müteahhitten 9 tanesi işsizdir. Bununla birlikte birçok insan yine işsiz kaldı. Hizmet sektöründe otel, turizm, lokanta vb. işletmeler de şu anda geriye doğru gidiyor. Ülkede ürünlere gelen zamlarla birlikte harcamaları arttı. Aynı şekilde bu diğer esnafları da çok etkiledi. Çiftçiler tarımdan uzaklaştı, birçok esnaf da günlük kendini çevirmek için uğraşıyor. Gidişat çok iç acıcı görünmüyor.” Diye ekledi.
“VAN, 2023 HEDEFİNDEN UZAK… “
2023 yılında Van’ın ihracat hedefini çok gerçekçi bulmadığına vurgu yapan Şahin, şunları anlattı: “İran’a sadece belli ürünler gönderebiliyoruz. Dolayısıyla bu hedefler sadece İran üzerinden yapılırsa tutturmak çok zor. Yanı başımızda birçok ülke bulunur. Bu ülkeleri hedefin içine kattığımızda hedefi tutturma olanaklarımız daha artacak. Bir de diğer uluslararası piyasa açılmamız gerekiyor ama onda da ulaşım sorunu var. Böyle genel olarak Van’a baktığınız zaman hedefin çok uzağında kaldığımızı görebiliyorum. Biz daha şehirlerarasında yapılan ulaşım ağlarını sağlayamadık. Van’dan farklı bir şehre gitmek imkansız hale geldi. Fiyatlar ciddi anlamda arttı. Eskiden 12 sefer olan uçaklar 8’e düştü. Dolayısıyla bu kentin bir sahibi yok. Bizde avazımız çıktığı kadar bağırmaya çalışıyoruz. Mücadelemizi sürdürmeye devam edeceğiz.”
“İRANLILARIN DEĞERİNİ BİLMELİYİZ
İranlı turistlere yönelik açıklama yapan Şahin, son olarak şunları söyledi: “Uluslararası ambargo yüzünden İran ve Türkiye arasındaki ticaret ağı dar kapsamlıdır. Pandemi öncesi Van’a gelen turistlere ciddi anlamda oteller açıldı. Daha sonra bu pandemi devreye girince bu otellerin çoğu boş kaldı. Yapılan hizmetler ciddi zararlara uğradı. İran’ın turist katkısı var. Ancak bizimde ciddi eksiklerimiz var. Misal Trabzon İranlı turistleri oraya götürmek istiyor. Van olarak gelen turistlere yeteri derece de hizmet vermediğimiz için farklı şehirlere gidiyorlar. Ben bu konuyu da çok eleştirmek istemiyorum. Eğer yeteri derece hizmet vermiyorsak ve değerlerini anlamıyorsak. Buradan farklı bir yere gitmelerinde haklılar. Biz bu eksiklerimizi tamamlarsak İranlılar da farklı illere gitmezler. Esnaflar da bu turistlerin taleplerine göre hizmet vermeleri lazım.”
Şehrivan Gazetesi