Muristek
Türk modernleşmesinin üç fikir akımı çok partili dönemde varlığını sürdürdü. Batıcılık, Türkçülük, İslamcılık düşüncelerinin söylemleri ve çözüm arayışları zaman zaman farklılık gösterse de üçü de modern anlayışlardır.
Batı karşısında askerî alanda başarısızlıklar çare arayışını tetiklemişti. Osmanlı idarecileri her fırsatta bu açığı kapatmanın ve modernizasyonun çarelerini arıyorlardı. Şartlar ve zemin, aydınları farklı çözümler bulmaya sürükledi.
Merkezî idarenin güçlenmesi ve halkın ortak bir zeminde buluşması ideali Osmanlı'dan Cumhuriyet'e miras kalmıştı. Genç Cumhuriyet kültürel adımları atarken mevcut gidişatı hızlandırmış ve zaman zaman keskin hamleler de yapmıştı.
Osmanlı aydınları gelenekle kavga ederken Avrupa'dan çare aramaları pek normal gözükse de her iki dünyanın tecrübeleri farklıydı. Avrupa'daki feodal tecrübe, Protestanlaşma, sanayi devrimi gibi büyük hadiseler bu tarafta yaşanmamıştı. Buna rağmen Osmanlı aydınları Avrupa