Muristek
Mübadele zamanında Balkanlardan göç eden vatandaşların yanında getirdikleri koyun türü adapte sağladığı Yalova’da uzun yıllardır köylüler tarafından yetiştirildi. İl Özel İdaresi’nin de katkılarıyla Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından koyunun genetik araştırması yaptırıldı. Çıkan sonuçta koyunun farklı bir tür olduğu tespit edildi. Resmi Gazete’de yayınlanarak "yerli hayvan ırk ve hatları listesi"ne eklenen 'Yalova kıvırcığı', aldığı tescille değerine değer kattı.
“Artık Yalova kıvırcığımız bir marka”
Tarım ve Orman İl Müdürü Suat Parıldar, 2012 yılında başlayan 'Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi' çerçevesinde Türkiye’de tek ırk tescilinin Yalova’dan gerçekleştirildiğini ifade etti. Projenin 2’nci 5 yılında diğer koyun türlerinden de farklı olduğunu iddia ettikleri Yalova kıvırcığının tescilini kendilerine hedef koyduklarını anlatan Parıldar, şöyle konuştu:
"Hamdolsun geldiğimiz noktada 2’nci 5 yılın son döneminde 25 Ekim'de Resmi Gazete’de yayınlanarak Yalova kıvırcığımız artık literatürde de bir ırk olarak tescil edildi. Yalova kıvırcığının tescili aşamasında 2019 yılında da İl Özel İdaresi’nden de destek alarak genetik farklılığın ortaya koyulmasına ilişkin bir proje yürüttük. Bu türün hem kıvırcık ırkından hem tahirovadan farklı bir ırk olduğunu ortaya koyduk. Bu yayınlarda da yer aldı. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’müz tarafından da ekim sonu itibariyle de tescil edildi."
Projeyi yürüten yetiştiricilere bugüne kadar 3 milyon 200 bin liranın üzerinde destek sağlandığını anlatan Parıldar, projenin son 5 yıllık bölümünde yapılacak katkılarla toplamda 4-4,5 milyona varan bir desteğe ulaşılacağını ifade ederek, “3’üncü 5 yıllık dönemde de kendimize hem et verimiyle ilgili hem süt verimiyle ilgili ve elde edilecek bu ürünlerin işlenmesi, kullanılması ve tüketiciye arzıyla ilgili de yeni çalışmaları kendimize hedef koyuyoruz. Yetiştiricilerimizle birlikte Allah nasip ederse 3’üncü 5 yılında yıl sonu itibariyle başlangıcını yapmış olacağız” dedi.
“Tescille birlikte talebimiz arttı”
Parıldar, tescillenen Yalova kıvırcığının her geçen gün değerinin artığını söyledi. Koyunun özellikle bölgede çok talep gören bir ırk olduğuna dikkati çeken Parıldar, “Tescille birlikte talebimiz arttı. Bizim burada işletmelerin damızlık üretme kapasitelerini arttırmak diğer işletmelerin damızlık ihtiyacını karşılamak adına da koyduğumuz hedef yerini buluyor. Bu hedefe de inşallah 3’üncü 5 yılda kapasitelerini daha fazla artırarak ve elde ettikleri damızlıkları daha üst seviyeye çıkararak karşılamaya devam edeceğiz” dedi.
Yalova kıvırcığı sayısı 3,5 kat arttı
Parıldar, yeni tescillenen koyun ırkının et kalitesi ve süt verimi açısından öne çıktığını belirtti. Yalova kıvırcığının popülasyonunun her geçen gün arttığına vurgu yapan Parıldar, “Biz 2012 yılında projeye başladığımız zaman Yalova kıvırcığının sayısı 12 binler civarındaydı. Şu anda projenin dördüncü yılı sonu, 2021 sonu itibariyle de 32 bin 500 Yalova kıvırcığından bahsediyoruz. Hayvan sayısında da çok ciddi bir artış olmuş. Burada projenin çok önemli katkısı ve ivmesi var. Halihazırda da yaklaşık 40 bine yakın Yalova kıvırcığımız ilimizde yetiştiricilerimiz tarafından üretilmekte” ifadesini kullandı.
Merkeze bağlı Elmalık köyünde 120 adet Yalova kıvırcığından oluşan sürüsü bulunan Gökhan Ok ise tescil alınmasında emeği geçenlere teşekkür etti. 10 yıldır proje içinde olduğunu anlatan Ok, koyun sayısını 150’nin üzerine çıkarmayı hedeflediğini kaydetti. Ok, Yalova kıvırcığının et ve süt yönünden iyi bir ırk olduğuna vurgu yaptı.