Muristek
Bir gelişim kuramcısı olarak da Jean Piaget, çalışmalarında, kişinin doğumdan başlayarak ergenlik dönemine kadar olan bilişsel gelişimini inceledi. 1896 yılında ise, İsviçre’de doğdu.
Piaget'in Bilişsel Gelişim Kuramı Dönemleri Nelerdir?
Piaget’e göre dünyanın bilişsel bir şekilde yapılandırılmasında şu süreçler ön plana çıkar: şemalar, uyma (akodomasyon), özümleme ve dengelenme olarak bilinir. Şema kavramı, ilk olarak Piaget tarafından kullanıldı. Şema, kişinin çevresindeki dünyayı anlamlandırmak ve anlamak için geliştirdiği bir bilişsel yapı, yeni edinilen bilgilerin yerleşeceği de bir çerçevedir. İnsan ise, dünyaya çok basit aşamada şemalarla gelir. İlk şemalar ise, bebekken sahip olduğumuz basit reflekslerden ibarettir.
Bilişsel Gelişim Kuramı Aşamaları
Piaget bütün kişilerin bu gelişim aşamalarını sırayla geçmesi gerektiğini düşünür. Bu gelişim dönemleri ise, sırasıyla; duyusal ve motor dönem, somut işlemler dönemi, işlem öncesi dönem ve soyut işlemler dönemidir. Bu dönemler ise şunlardır;
Duyusal-Motor Dönem (0-2 yaş): Bu dönemlerde bebekler, duyusal deneyimlerini (duyma, görme gibi) motorsal ve fiziksel eylemlerle (tutma, sallama, emme) koordine ederek dünyayı anlamaya çalıştıkları için de bu dönem duyumotor dönemi olarak biliniyor.
İşlem Öncesi Dönem (2-7 yaş): Çocuklar, bebeklik döneminde dünyayı sınırlı eylemler ve duyularla algılamanın de ötesine geçerek dünyayı; imgeler, kelimeler ve çizimlerle temsil eder. Ama Piaget’e göre işlem adı verilen beceriden yoksundurlar. Aynı zamanda işlemler daha önce fiziksel bir şekilde yapılanları zihinsel olarak da yapmaya imkan tanıyan içselleştirilmiş eylemlerdir. Basit düzeyde ise, düzenleme ve sınıflandırma yapabilirler. Örneğin, nesneleri şekillerine ya da renklerine göre de ayırabilirler. Ama bunlar arasındaki ilişkileri de kavrayamazlar. Problem çözerken tek bir yere odaklanarak diğer yönleri de ihmal edebilirler.
Sembolik İşlev Alt Evresi: 2 ve 4 arasında kalan dönemi kapsar. İşlem öncesindeki dönem dil ve kavram gelişiminin artması ve konuşmanın kazanılması ile başlar. Bu dönemde çocuklar çevrelerinde olup bitenleri ifade etmek için bebekliğin son zamanlarında başlayan semboller de kullanma becerisini daha fazla geliştirir. Dil aracılığı ile bazı semboller üretir ve sembollerle onların temsil ettikleri nesneler arasında bir ilişki kurmaya başlar.
Somut İşlemler Dönemi (7-11 yaş): Bu döneme somut işlemler dönemi denmesinin en önemli nedeni, çocuğun mantık ve yeteneklerini somut yaşantılar ve nesne üzerinde uygulayabilmeleridir.