Muristek
Pekiştireç, edimsel koşullanma ile ilgili bir kavramdır. Ödül ve ceza hem eğitim alanında hem de sosyolojide sıklıkla kullanılır. Bu tür uyarıcıların genel amacı belli başlı kurallara uyulmasını sağlamaktır.
Pekiştireç Nedir?
Bireylerin davranışlarına verilen her ödül ve ceza, pekiştireç olarak adlandırılır.
Pekiştireç Türleri Nelerdir?
Olumlu pekiştireçler onaylama, destekleme ve ödüllendirmeye dayalıdır. Olumsuz pekiştireçlerde ise cezalandırma, kınama ve dışlama gibi uyarıcılar vardır. Amaç edinilen davranışların devamlılığını sağlamak ya da kişinin toplumsal düzeni bozan şeyleri yapmasına mani olmaktır.
Pekiştireç Örnekleri
A- İktisadi Pekiştireçler
1- Mesaiye kalan ve çok çalışan bir kişiye prim verilmesi
2- Çalışma performansı yüksek olan bir kişinin terfi ettirilmesi ya da maaşına zam yapılması
B- Olumlu Pekiştireçler
1- Kurallara uyan bireyin ya da bir topluluğun takdir edilmesi
2- Derslerinde başarılı olan bir çcuğa ailesinin karne hediyesi olarak bisiklet alması
C- Olumsuz Pekiştireçler
1- Ailesinin koyduğu kurallara uymayan bir çocuğun hafta sonu dışarı çıkma yasağı verilmesi
2- Konuşurken kaba ve kırıcı ifadeler kullanan bir kişinin arkadaş grubundan dışlanması