Muristek
BYD’nin açılımı ve aynı zamanda sloganı “Hayallerinizi Gerçek Yapın” yani “Build Your Dreams”dir. Ancak görünen o ki, fakir bir çevreden gelen ve genç yaşta ailesini kaybeden Wang’ın hayallerini gerçekleştirmesini sağlamıştır BYD...
Çinlilerin otomobil ve elektronik çılgınlığı “pik noktası”na çıkmışken kurulan, hepi topu 27 yıllık geçmişe sahip bir şirket, nasıl olur da özellikle otomobilde dünyanın en büyük üç batarya tedarikçisinden biri haline gelebilir ya da ABD’li Warren Buffet gibi dünyanın en büyük yatırımcılarından birini ortak alabilir? Kurucusu, bir mottonun baş harflerini şirketinin ve markasının adı haline getirirse, olabiliyormuş: Hayallerinizi Gerçek Yapın yani Build Your Dreams... Kısaca BYD.
Evet, öyle yarım asırlık bir şirket filan değil BYD. Wang Chuanfu, bu şirketi 1995 yılının Şubat ayında kurmuş ve şirketi de ikiye ayırmış... BYD Automobile ve BYD Electronic. Dolayısıyla otomobiller ve otobüsler de üretiyor, elektrikli bisikletler, forkliftler, güneş panelleri ve şarj edilebilir bataryalar da... Bu bataryalar sadece elektrikli araçlara değil aynı zamanda mobil telefonlara da can veriyor.
Şenzen merkezli şirketin 288 bin çalışanı var. Geçen yıl 32.8 milyar dolarlık ciro elde etmiş. Avrupa pazarına elektrikli otobüsleriyle giren BYD, bu yılki Paris Otomobil Fuarı’nda binek modelleriyle de yer alarak, büyüme hedeflerini ortaya koydu. 2002 yılında Tsinchuan Automobile şirketinin satın alınmasıyla doğan BYD Automobile, dünyanın en çok elektrikli otomobil satan markası haline gelerek Tesla’yı geçme niyetinde olduğunu da açıkladı. Yani “Volkswagen, kendine gel istersen!” durumu söz konusu zira VW “Tesla’yı yeneceğim” diye yırtınıp durmakta son zamanlarda... Toyota gibi devlerle elektrikli araç ve batarya anlaşmaları yapan BYD, bugün dünyanın “2 numaralı batarya tedarikçisi” olarak göğsünü gere gere yürüyor yollarda...
Kardeşlerine o baktı!
Her ne kadar şirketin iki kurucu ortağından biri (diğeri zaten kuzeni) olsa da, BYD’nin CEO’luğunu da yaptığı için ön plana çıkan Wang Chuanfu’nun serveti, her ne kadar 2 milyar dolarlık bir düşüş yaşasa da, 20 milyar dolara yakın. Düşüşün sebebi de, BYD’ye 2008’de yatırım yaparak itici güç olan Berkshire Hathaway’in sahibi Warren Buffett’ın hisselerinin bir kısmını satması bu arada...
Peki bu denli kısa bir sürede dünya devi haline gelen bir şirket kurup, sayılı zenginler arasına giren Wang kimin nesi? Bir kere tıpkı Geely’nin patronu Li Shufu gibi o da ülkenin fakir kesiminde dünyaya gelmiş. Çok şanslı da değilmiş aslında çünkü lisedeyken ailesini kaybetmiş. Bunun üzerine erkek ve kız kardeşine bakmak zorunda kalmış. Bundan dolayı yılmayan Wang, liseden sonra Central South University’de kimya, özellikle de batarya teknolojileri üzerine eğitim almış. Ancak bununla da yetinmeyip, 1990’da master yani lisans üstü eğitimini tamamlamış.
Bunların ardından yıllarca hükümet adına araştırmacı olarak çalışan Wang, 90’larda Çin yönetiminin başlattığı reform ve yumuşama dalgasından oldukça etkilenir. Ve 29 yaşındayken özel sektöre geçmeye, hatta kendi şirketini kurmaya karar vererek, yanına kuzeni Lu Xiangyang’ı alır. Öncelikli amacı, cep telefonları için pil ve batarya üretmektir. Samsung gibi önemli üreticilere mal satmayı başarınca bu kez hedef büyütür. Otomotiv de ülkede cazip ve ümit vaadeden alanlardan biridir. Dolayısıyla 2002’de bir şirketi satın alarak BYD Automobiles’ı kurar. Yine farklı düşünceleri vardır. Ürettiği bataryaları, yine kendi üreteceği otomobillerde de kullanabileceğini düşünür. Bu amaçla, henüz daha çok yaygınlaşmamışken elektrikli ve hibrit otomobil işine girer Çin’de. 2008’de dışarıdan şarj edilebilir hibrit ve elektrikli ilk modellerini üretir. Aynı yıl, ABD’li zengin yatırımcı Buffet’ın dikkatini ve 230 milyon dolarlık yatırımın çeker.
Dönüm noktası: E6
2010 yılında, şirketin merkezinin bulunduğu Şenzen’de, hükümetin de desteğiyle tamamen elektrikli taksileri devreye sokar. Crossover ile minivan arası bir araç olan BYD E6’nın ilk neslinden 40 adet taksi üretilir ve test amaçlı olarak kentte hizmet vermeye başlar. İlk başlarda tüm dünyada “kendiliğinden yandığı” haberleriyle gündeme gelen E6’lar, 2011’de bu kez sivil halka da satılmaya başlanır.
Hataları giderilmiş ve hayli başarılı olmuştur. BYD’nin dünyaya açılmasında da rol oynar. Çin’in yanı sıra Endonezya, Kolombiya, Belçika hatta ABD’nin New York ve Şikago kentlerinde de taksi olarak sunulur. Ardından gelsin Hollanda, İngiltere ve Avustralya. BYD e6 2016’da Çin’in “en çok satan tam elektrikli otomobili” seçilirken, bir de Küba’da “En Kaliteli Ürün” ödülü alır. Bu arada elektrikli otobüs işine girilir ve Avrupa pazarına adeta fırtına gibi girer. Bu arada yatırımcı Buffet, yatırımının “tam 26 katını” kazanmıştır BYD’den. Zira şirketin işleri yolundadır artık. Bu yılın ilk 6 ayında 300 bir adet şarj edilebilir elektrikli otomobil satan BYD, aynı dönemde 155 bine yakın da elektrikli araç satmıştır.
BYD’nin yeni işi ise, son iki yıldır otomotiv endüstrisini sarsan “çipler” üzerine. Bir yandan özellikle elektrikli araçlarıyla ABD ve Avrupa pazarında yayılmaya çalışan BYD, bundan sonraki odağını bataryaların yanı sıra elektrik motorları, elektronik kontrol sistemleri ve otomotivda kullanılan çiplerin üretimine çevirdiğini duyurdu.
Tesla’yı geçeceğini duyursa da, Amerikalı üreticinin 2019’da hizmete açtığı Çin fabrikasının tüketicilerde yarattığı “elektrikli araç farkındalığının ekmeğini yiyen” Wang, şimdilerde Çinlilere cazip gelecek, Çinli hanedanların isimlerini taşıyan yeni modelleriyle fark yaratmaya çalışıyor. Yani “Tang” ve “Han” ile...
Yani anlayacağınız Wang, ürettiği otomobillerin arkasına “Build Your Dreams” yani “Hayallerinizi Gerçek Yapın” yazarak müşterilerini tavlamaya çalışırken, kendi rüyalarını çoktaaannnn gerçekleştirdi bile...