Muristek
Meltem Güneş - İklim değişikliği, nüfus artışı, yanlış arazi kullanımı dolayısıyla ekilebilir tarım alanlarının sayısı da azaldı. Üretimi tehdit eden bu sonuçlara karşı geliştirilen dikey tarım Türkiye’de ilk kez uygulanmaya başlandı. Ankara’nın eskiden “Mamak çöplüğü” olarak bilinen, şimdilerde ise katı atık bertaraf tesisine dönüşen alanda başlatılan dikey tarım, atıklardan elde edilen ısı enerjisiyle tarım yapılabilmesinin yolunu açtı. Mamak’ta 13 şehirde katı atık bertarafı yapan ITC’nin İş Geliştirme Direktörü Ali Rıza Öner, tesiste kurdukları dikey tarım modelini bir grup gazeteciye gezdirdi. Öner, dikey tarımda 10 metrekarelik bir konteynerde ilaç-pestisit kullanımını neredeyse sıfırlayarak, su ve toprak ihtiyacını yüzde 90-95 azaltarak üretim yapmanın mümkün olduğunu söyledi.
MALİYET % 60 DÜŞTÜ
Öner, tesiste yaktıkları atıklardan ürettikleri enerjiyi ısıya çevirerek bunu dikey tarım için kullandıklarını belirterek, “Yerinde üretim sayesinde ilk hasatlarımızdan olan marulun maliyetini yüzde 60 oranında düşürdük” dedi. Modeli, Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerinin de incelediğini ifade eden Öner, şu an dünya çapında 5 milyar dolarlık bir pazara sahip olan dikey tarımın 2026 yılında 12 milyar doları aşmasının beklendiğini aktardı.
Öner, dikey tarımın şehir içlerinde kolayca uygulanabilir bir model olduğunun belirtirken, “Evimizin, apartmanımızın ya da apartman altındaki sığınaklar dahil boş alanlarda konteyner tipi dikey tarım ya da yeni adıyla kontrollü çevre tarımı yapmak mümkün. Apartman ya da sitelerde, sebze ve meyvelerini, kimyasal ilaç ve gübre kullanmadan, kanserojen etkisi olan pestisitten yoksun olarak üretilebilir” dedi.
İLAÇSIZ SEBZE
Tesiste şu anda deneme çalışmalarını yürüten firmanın 6 milyon lira yatırımla başlayıp dikey tarım uygulamasını büyütmeyi planladığını aktaran Öner, “İlaçsız sebze tüketmek istiyoruz, önceliğimiz fiyatı yüksek olan sebzeleri üretmek. Denemeler yapılıyor. Çok kısa süre içerisinde optimizasyon ve verimlilik esaslı olarak ürünler elde edeceğiz” dedi. Öner, market zincirleri ve restoranların bu işin öncülerinden olacağını ifade ederek, “Menülerindeki ürünleri tüketicinin gözü önünde üretecekler” diye konuştu.