Muristek
Konut kira artışlarını yüzde 25 ile sınırlayan yasa, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'ndan geçerek, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Resmi Gazete'de yayımlanan kararda, "Konut kiraları bakımından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih ilâ 1/7/2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir. Bu fıkra hükmü, 344 üncü maddenin ikinci fıkrası uyarınca hâkim tarafından verilecek kararlar bakımından da uygulanır." ifadelerine yer verildi.
Düzenleme, yasanın yürürlüğe girdiği tarih ve daha sonraki tarihlerde yapılan kira sözleşmelerini kapsayacak ve 1 Temmuz 2023'e kadar geçerli olacak. Kanun metnine göre, kanun metninin resmî gazetede yayımından 01.07.2023 tarihine kadar yapılacak konut kira artışlarında azami %25 artış oranı uygulanacaktır. Bahse konu hüküm ilerleyen dönemlerde güncel bir düzenleme yapılmadığı takdirde 01.07.2023 tarihine kadar yürürlükte kalacaktır.
Konut kira sözleşmeleri her ne kadar bir yıl için yapılmış olsa da bir yıl sonunda kiraya veren (ev sahibi) salt kira süresi sona erdiği gerekçesi ile sözleşmeyi sona erdirip kiracıdan konuttan çıkmasını (veya yargı yoluyla tahliyesini) talep edemez. Zira bahse konu bir yıllık süre sonunda kira sözleşmesi sona erdirme hakkı sadece kiracıya aittir. Kiracı tarafından sona erdirilmediği takdirde sözleşme her yıl sonunda aynı koşullar üzerinden bir yıl uzatılmış sayılır. Ev sahibi, kiracı kira dönemleri sonunda sözleşmeyi sona erdirmediği sürece 10 yıl geçmeden tahliye talebinde bulunamayacaktır. Bahse konu 10 yıl içerisinde tahliye talebinde bulunmak isteyen ev sahibi, kanunda öngörülen haklı sebeplere dayanmak zorundadır. 10 yıl süre zarfında kira bedeli, hali hazırda TBK açık düzenlemesi gereği geçmiş bir yılda belirlenen TÜFE artış oranını geçmemesi koşuluyla her yıl arttırabilecektir.
Kira artışlarına zaten TÜFE sınırlaması getiren Kanun'a geçici madde eklenerek yüzde 25’lik sınırlamanın asıl hedefi enflasyonu düşürmek ise, bu etkinin oldukça sınırlı olacağını söyleyebiliriz” değerlendirmesini yaptı. Söz konusu değişikliğin yeni kiralamalarda kira bedellerinin çok daha yüksek belirlenmesine sebep olabileceğine işaret etti.
Türk Borçlar Kanunu’na eklenen geçici maddeyle getirilen yüzde 25’lik kira artış sınırlaması, iş yeri kiraları bakımından geçerli olmayıp sadece konut kiralarıyla sınırlı olarak getirildi. Oturduğu evin kira sözleşmesi, bu geçici Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yenilenen tüm kiracılar bu kuraldan yararlanacaklar.
Avukat Elif Akar
www.instagram.com/lawmeditation/?hl=tr
www.facebook.com/av.elifakar/
https://twitter.com/avelifakar