Muristek
Heraklitos Kimdir? Hayatı, Görüşleri, Temel Felsefesi, Varlık Anlayışı Ve Sözleri
Heraklitos, insanın ateş, su ve topraktan oluştuğu düşünen bir filozoftur. Milattan önce 535 ile 475 yılları arasında Efes'te yaşadığı düşünülmektedir.
Heraklitos Kimdir?
Heraklitos, milattan önce 535 yılında Efes'te doğmuştur. Babası Bloson olan Heraklitos Efes'in yerlisidir. Kendisini çağdaşlarından farklı gören Heraklitos toplumdan uzaklaşmıştır. Dönemin siyasi durumunu ve yurttaşlarını sert bir dille eleştirdiğinden döneminden memnun olmadığı düşünülmektedir. Yurttaşları Heraklitostan bir kanun yapmasını istemiştir ve o da bu isteği geri çevirmiştir.
Halka anlayışsızlar ya da bir yığın gözüyle bakarak onları küçümseyen Heraklitos yerleşik din anlayışını da eleştirmektedir. Aynı zamanda Heraklitos daha önceki Yunan filozoflarını, bilginleri ve şairleri de küçümser. Herhangi bir filozofun öğrencisi değildir fakat Ksenophanes'in derslerini dinlediği düşünülmektedir. Heraklitos zor anlaşılan bir filozoftur çünkü ona göre hakikat gizlenmeyi sever ve anlamak için bilmeceyi çözmek gerekir.
Hayatı, Görüşleri, Temel Felsefesi, Varlık Anlayışı ve Sözleri
Heraklitos'a göre nesneler ateşten gelmiştir ve ateşe gidecektir. Onun düşüncesine göre ateş hem tokluk hem de bir gereksinimdir. Ateşin bir gün gelip her şeyi yargılayacağını ve mahkum edeceğini söyler. Ateşten gelen her şeyin değiştiğini ama ateşin aynı kaldığını savunur ve var olanın her zaman ateş olduğunu düşünür. Karşıtlıklar arasındaki savaşın da gerekli olduğu savunur. Karşıt olan şeylerin bir araya geldiğini ve bundan da bir uyum sağlandığını savunur. Aynı zamanda Heraklitos'a göre her şey akar ve sürekli olarak bir değişim meydana gelir.
Ana madde olan ateş bile hareketsiz kalmaz. Heraklitos'a göre her şeyin göreli olduğu bir düşünce mevcuttur. İyilik, kötülük, güzellik, çirkinlik, bilgelik gibi kavramlar göreli kavramlardan ve bunlar herkese göre değişir. O'na göre insan ateş, su ve topraktan oluşmuştur ve sürekli olarak dönüşüm içindedir. Ruhlar ölüm ile su olur, su için ölüm topraktır, topraktan su olur ve sudan da ruh olur. İnsan aslında ateşten oluşmuştur ve bu ateş ruha dönüşürken nemlenmiştir. Bilgeliği oldukça önemseyen filozof bilgeliğin her şeyden üstün olduğunu savunmuştur. Heraklitos'un bazı sözleri şu şekildedir:
Aynı nehirde iki kez yıkanılmaz. Sonradan akan su ilk akan sudan farklıdır.
Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir.
Kibrini yangından daha hızlı söndür.
Evren ile varlığın ana maddesi, kendi de sürekli değişen ateştir.