Muristek
Çocuklarda okuldaki başarısızlığın sebebi keşfedilmemiş görme kusuru olabilir. Küçük yaşlarda başlayan görme zorlukları kolayca gözden kaçabilir.
Çalıştığım hastanenin internetteki kanalında düzenli olarak yayınlanan benim de moderatörü ve editörü olduğum ‘Bir Demet Sağlık’ adındaki programda izleyenleri, sağlıkla ilgili farklı konularda bilgilendiriyoruz. Geçtiğimiz bölümde göz hastalıkları hekimimiz Prof. Dr. Erdal Yüzbaşıoğlu’nun da verdiği fikir üzerine onunla okul çağı çocuklardaki görme kusurlarını işledik. Tam da okulların yeni açıldığı bu dönemde doğru bir hatırlatma olur düşüncesiyle siz değerli okurlarımla da aynı bilgileri paylaşmak isterim.
Çocukların görme ile ilgili şikayetlerini pek dile getirdiğini duymayız. Çünkü çoğu zaman çocuklar bunu hele bir de yavaş ilerliyorsa pek fark edemezler. Böylelikle şikayetlerini de genellikle tam olarak ifade edemezler. Fakat bu arada da tahtayı iyi göremediği için dersi tam anlayamaz. Notlarını doğru bir şekilde alamaz. Okurken rahat okuyamadığı için sıkılır. Dersini çalışmak istemez. Zamanla iyi anlayamadığı için derse karşı da bir ilgisizlik doğar. Başlangıçta sadece iyi göremediği için dersi iyi anlayamayan ve öğrenemeyen çocuk zamanla bu isteksizlik ve ilgisizliğin gelişmesiyle tembel bir çocuk haline gelebilir. Bu yaşlarda kazanılan bu tembellik ileriki yaşantısında da devam ederek onda bir alışkanlık halini alıp tüm hayatını etkileyebilir.
Bu nedenle ders çalışmaya ve okumaya pek hevesi olmayan derslerine karşı ilgisiz olan çocuğunuza hemen tembel sıfatını yakıştırmadan mutlaka bir göz doktoruna muayene ettirmenizi öneririm.
Çok basit olarak bir görme testiyle anlaşılabilen takibinde de tedaviyle veya gözlük ile kolayca çözülebilen bu problem çocuğun eğitimini olduğu kadar hayata karışmasını da son derecede etkiler. Çocukluk çağında görülen görme bozukluklarının sebepleri doğuştan olabildiği gibi okul çağında sonradan da ortaya çıkabilir.
Yeni bilgiler öğrenmek için çocukların çevreye karşı ilgilerinin en fazla olduğu ve algılarının en yüksek olduğu bu dönemde bizim çocuğa bilgiyi aktarma yolu olarak kullandığımız görme ile ilgili bozukluklar son derecede önemlidir. Birçok hastalıkta olduğu gibi burada da erken teşhis tedavi büyük değer taşır. Ancak burada ek olarak çocuğun okuldaki başarısı ve sosyal kişiliği de önemli oranda etkilenir. Çocuğun sağlık ve sosyal açıdan yaşamını olumsuz etkileyen bu problem vaktinde saptanıp halledilmesi gereken bir sorundur.
En sık görülen görme bozuklukları
Şaşılık: Çocuklarda en çok görülen görme bozuklukları ise düzeltilmemiş kırılma kusurları ve şaşılıktır. Şaşılık, gözlerin paralel bakamaması durumudur. Gözlerin bir tanesi hedefe bakarken diğeri başka bir yere yönelmiştir. Şaşılık tek gözde ise şaşı göz az görür ve tembel kalır. Kayan gözün görmeyi öğrenebilmesi için şaşılığın çocukken ve erken yaşta gözlükle veya ameliyatla tedavi edilmesi gereklidir. Şaşılık düzeltilse bile tembellik için kapatma tedavisi uygulanmalıdır. 9-10 yaşına kadar tedavi edilmeyen, görme bozuklukları sonucu gelişen tembelliğin ileri yaşlarda tedavisi mümkün olmamaktadır.
Ambliyopi (Göz tembelliği): Tek gözde olan görme azlığıdır. Her iki gözde farklı kırma kusuru veya kırıcı ortam bulanıklıkları sonrasında görülür. Derinlik hissi bozulmuştur. Okuma güçlüğü, dikkat dağınıklığı, okurken satır atlama görülebilir.
Hipermetropi: Yakını görememe söz konusudur. Bir şey okurken sayfa üzerindeki kelimeler bulanıklaşıp, harflerde karışmalar olur. Net görmeye uğraştıkça da bir süre sonra göz ve baş ağrılarıyla birlikte gözde yorgunluk hissi oluşur. Bu nedenle çocuk kitap okumaktan ve ders çalışmaktan kaçınır. Yanlış yere tembel sıfatını alır. Sıklıkla 2.5-3 yaşlarında başlar.
Miyopi: Uzağı görememe söz konusudur. Yakın objeler net görülebilir, uzaktakiler ise bulanık seçilirler. Genel olarak okul çağındaki çocuklarda ve 6 ile 18 yaş arasında herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Çocuk tahtayı iyi göremez. Evde televizyonu yakından seyretmek ister. Uzağa bakarken gözlerini kısar, ovuşturur.
Astigmatizm: Hem uzak ve hem de yakındaki cisimlerde şekil bozukluğu ve bulanık görme söz konusudur. Yuvarlağı tam yuvarlak değil, oval gibi görmeye veya harfleri titrek veya gölgeli görmeye neden olur. Astigmat, miyopi veya hipermetropiyle birlikte görülebilir. Genellikle küçük yaştaki çocuklarda üç yaş civarında başlayabilir.