Muristek
Ülkesi tarafından defalarca cezalandırıldı, hücrelere kapatıldı, hiç anlam verilemeyen bir vergi cezasına çaptırıldı, vergi cezasını ödeyebilmek için bağış toplamak durumunda kaldı, pasaportuna el konuldu, yıllarca ailesini göremedi, Twitter’da düşündüklerini yazdı, ülkesinde Twitter tamamen yasaklandı.
Hayır, bir iş insanından ya da siyasetçiden bahsetmiyoruz.
2017’de Sakıp Sabancı Müzesi’ndeki sergisiyle daha yakından tanıma fırsatı bulduğumuz Çinli aktivist sanatçı Ai Weiwei’in başına gelenlerden sadece birkaçı bu.
Hatırlayacaksınız, sergide Weiwei’nin meşhur ay çekirdekleri, Twitter kuşlu duvar kâğıdı, porselen çiçekleri gibi daha önce gördüğümüz eserleri de vardı, legolardan yaptığı portreleri ve sadece bu sergiye özel üretilen porselen işleri de...
Daha önce çeşitli ülkelerde çeşitli şehirlerde görmüş olduğumuz eserleri İstanbul’da bir kez daha görmek de sevindiriciydi.
Bu eserlerin İstanbul’a gelmesinin ne kadar meşakkatli bir iş olduğunu bildiğimiz için.
Ai Weiwei’in hayatı 2008 Pekin Olimpiyatları için inşa edilen Kuş Yuvası adlı olimpiyat stadına danışmanlık yaparken insan hakları ihlallerine yakından şahit olması ve bu konuda eleştiriler yapmaya başlamasıyla değişiyor.
Ai Weiwei de birçok sanatçı ve endüstriyel tasarımcı gibi mimariye de ilgi duyuyor.
ABD’de tasarımını yaptığı ilk ve tek ev ile de gündeme geldi, çünkü ev geçen yıl 4.9 milyon dolara satıldı.
Ai Weiwei, yatırımcı Chistiopher Tsai’ye ait olan, New York’un iki saat kuzeyinde yer alan Ancram’daki evi, İsviçreli mimarlık firması HHF Architects ile birlikte tasarladı.
Ev daha önce de 2013’te 4.25 milyon dolara satılmıştı.
Oysa bu fiyat ne kadar yüksek olsa da Ai Weiwei’in sanat eserlerinin gerisinde kalıyor.
Hatırlayacaksınız, 2015’te Phillips müzayede evinde Circle of Animals/Zodiac Heads adlı eseri 5.42 milyon dolara satılmıştı.
Daha önce de 2008 Pekin Olimpiyatları Kuş Yuvası stadı için İsviçreli mimarlık firması Herzog and de Meuron ile iş birliği yapan Ai Weiwei’in ABD’deki tek yapı tasarımı bu.
Boşuna bu ev, emlak sitesinde ‘İçinde yaşanılabilir sanat’ olarak özetlenmemiş.
2013’te Amerikan Mimarlık Ödülü de alan evin üç yatak odası, iki salonu, misafir evi ve havuzlu dev bir bahçesi var.
Bu durumda içinde yaşanılabilir sanatın taşınabilir sanat eserleri kadar değerli olmadığını görmek düşündürücü.
Tabii daha da düşündürücü olan Ai Weiwei’in mülteciler için yaptıkları.
Suriyeli mültecilere dikkat çekmek için Anish Kapoor ile birlikte ellerinde battaniyelerle Londra’nın bir ucundan diğer ucuna yürüyüşlerini dakikası dakikasına takip ettik.
Şimdi ise Ai Weiwei, geçen cumartesi günü Londra’da Hyde Park’ta küresel mültecileri ve protestocuları desteklemek için ücretsiz sanat eserleri dağıttı.
A4 başlıklı çalışma, yalnızca ultraviyole ışık altında görülebilen Ai Weiwei’in UV mürekkebiyle imzalanmış imzasının bulunduğu boş bir A4 kâğıdını içeriyor.
Sanatçı, bir boş kâğıda UV mürekkebi kullanıp “konuşma özgürlüğü” imzasını atarak sanat eserinin yapımıyla ilgili bir videoyu tweet’ledi.
Londra’daki ücretsiz etkinliğe katılamayanlar için eser ayrıca Maybe.Art platformunda 20 Aralık’a kadar 100 sterlin karşılığında satılıyor ve gelirin yüzde 100’ü Refugees International’a gidecek.