Muristek
Pandeminin ardından Kovid-19'la mücadeleye odaklanan bilim insanları, aşıların git gide yaygınlaşmasıyla tekrar başka alanlara eğilmeye başladı.
İlerleyen yıllarda hassas tıbbın bütün alanlarda gelişmesi bekleniyor. Hassas tıp, tek bir ilaç yerine bir hasta grubuna göre tıbbi kararlar, tedaviler ve uygulamalardan yararlanmaya deniyor. Bu kapsamda pek çok bilimsel araştırma yapılıyor.
İspanya'nın önde gelen gazetelerinden El País, ileride tıp alanında görülebilecek 9 gelişmeyi mercek altına aldı.
Antimikrobiyal dirence karşı mücadele
Antimikrobiyal direnç, bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitlerin zamanla değişime uğrayarak daha önce etkili olan ilaçların artık bu özelliğini yitirmesiyle ortaya çıkıyor. Bu durum, yaygın enfeksiyonların tedavisini zorlaştırıp ciddi hastalık ve ölüm riskini artırıyor.
fazla okuBu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Antimikrobiyal direnç dünya genelinde bir sorun.
Dünya genelinde araştırmacılar, algoritma oluşturmak ve enfeksiyonların davranışlarını öngörmek için mevcut verilerin analiz edildiği bir sistem oluşturdu. Böylece yeni antibiyotikler geliştirilebilir.
Ancak yeni antibiyotiklerin mümkün olmadığı veya ilaç endüstrisinin yatırım yapmadığı durumlar için yenilik gerekiyor. İspanya'daki Biyomedikal Araştırma Ağı Merkezi'nden Jesús Oteo mevcut ilaçların, bakterilerin direnç meydana getiren enzimlerini engelleyen maddelerle birleştirilmesinin araştırıldığını kaydetti.
Ayrıca bakterileri enfekte eden ve yok edebilen virüsler üzerine de çalışmalar sürüyor. Bakteriyojaf denen bu virüsler henüz test aşamasında.
Hassas tıpta kanser tedavisi
Bağışıklık sisteminin kanser hücreleriyle savaşmasını sağlayan tedavi türüne immünoterapi deniyor. Bilim insanları, ilerleyen yıllarda bu tedavinin daha da ilerleyeceğini belirtiyor. Barselona'daki Vall d'Hebron Onkoloji Enstitüsü'nün müdürü Josep Tabernero, immünoterapinin kanserin erken evrelerinde uygulanmasının istendiğini ifade etti.
Kansere karşı aşı çalışmaları da sürüyor. Örneğin BioNTech ve Moderna gibi şirketler, mRNA aracılığıyla kanser aşısı çalışmaları yapıyor. BioNTech ve Moderna'nın yanı sıra MD Anderson Kanser Merkezi de kanserle savaşmak için mRNA teknolojisinden yararlanıyor. Buradaki bilim insanları, kansere neden olan mutasyonlar için kişiselleştirilmiş mRNA aşıları üretmeye çalışıyor.
Tabernero, CAR-T tedavisinde de ilerleme kaydedileceğini düşünüyor. Peki bu tedavi nedir?
İnsanların bulaşmayı defetmek için kullandığı tek silah edinilmiş bağışıklık sistemi değil. İnsan vücudu lenfositlerin bir alt kümesini oluşturan ve bağışıklık yanıtında önemli bir yere sahip olan T hücrelerini gelecekte aynı işgalciyle karşılaştığında tanımasını sağlamak için üretiyor.
ShapeCreated with Sketch. Fotoğraflarla dünyadan haberler Hepsini göster 30 Fotoğraflarla dünyadan haberler 1/30 9 Nisan 2022 - Destekçilerini şiddet içermeyen sivil itaatsizlik yoluyla aksaklık yaratmaya teşvik eden çevreci protesto grubu Yokoluş İsyanı (Extinction Rebellion), binlerce kişiyle Birleşik Krallık'ın başkenti Londra'nın merkezine yürüdü. Grup, Londra sokaklarında şimdiye kadar yaptıkları "en fazla aksaklık yaratan protestolarını" bugün gerçekleştireceğini açıklamıştı. Londra Polisi, trafiği engelleyen protestocular ceza gerektiren suçlar işlediği takdirde polis gücünü kullanacaklarını belirtti. Yokoluş İsyanı, Birleşik Krallık hükümeti yeni fosil yakıt yatırımlarının hepsini durdurana kadar her gün sokaklara çıkacağını duyurmuştu (Henry Nicholls / Reuters) 2/30 8 Nisan 2022 - Sri Lanka'nın başkenti ve en büyük şehri Kolombo'da emekli bir asker, parlamento binasının yakınlarında ekonomik krizin protesto edildiği gösterilerde, polis barikatının önünde sırtında Sri Lanka bayrağıyla duruyor. Polis, ekonomik krizi protesto eden yüzlerce öğrenciye göz yaşartıcı gazla müdahale etti. Öte yandan ülkenin nakit sıkıntısı çeken merkez bankası, bugün yeni bir rekorla faizi 700 baz puan yükseltti. Ülkenin ana muhalefet partisinin başkanı, ekonomik krize müdahale etmezse hükümete karşı güvenoyu önergesi vereceklerini açıkladı (AFP) 3/30 7 Nisan 2022 - Brezilya'nın başkenti Brasilia'nın Terra Livre Yerliler Kampı'nda Truka kabilesinden bir kadın aynada kendine bakıyor. Latin Amerika ülkesinde her yıl düzenlenen 10 günlük protestolar sırasında Brezilya'nın dört bir yanından gelen yerliler kendi toprakları ve haklarının daha iyi korunmasını talep ediyor (Carl De Souza / AFP) 4/30 6 Nisan 2022 - Sudan'ın başkenti Hartum'da protestocular önceki popüler isyanlarından yıldönümünde askeri yönetime karşı yürüyüşe katıldı. 6 Nisan hem 1985'te Cafer Numeyri'nin çıkan isyan sonucu iktidarı kaybettiği, hem de 2019'da 30 yıldır Sudan Devlet Başkanı olan Ömer El Beşir'e karşı aylarca süren protestoların ardından oturma eyleminin başladığı tarih. Bugün de demokrasi yanlısı gruplar, geçen ekimde gerçekleşen ve ülke ekonomisini çöküşe sürükleyip sivil demokrasiye geçişi sekteye uğratan askeri darbeyi protesto etmek için sokaklara döküldü (AFP) 5/30 5 Nisan 2022 - Ukrayna'nın Kiev Oblastı'ndaki Borodianka kentinde bir adam, Ukrayna ile Rusya güçleri arasındaki çatışmalar sırasında yıkılan bir apartmanda eşyalarını arıyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rus askerlerinin Ukrayna'da dehşet verici gaddarlıklar yapmakla suçladı ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne sorumluların, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Nürnberg'de kurulan mahkemelere benzer bir yargı organı karşısına çıkarılıp bir an önce savaş suçlarından yargılanması gerektiğini söyledi (Vadim Ghirda / AP) 6/30 4 Nisan 2022 - NASA'nın paylaştığı fotoğrafta Ay görevi Artemis I için tasarlanan megaroketi ilk kez fırlatma rampasında görülüyor. Roket, TSİ 14.00 sularında bugün uzaya fırlatıldı. Uzay ajansı, 2026'da bu görevle insanlı Ay uçuşlarını yeniden başlatmayı planlıyor. İnsanlar en son NASA'nın 1972'deki Apollo göreviyle Ay'a gitmişti. Üç aşamalı Artemis görevinin bu ilk yolculuğu insansız olacak. İkinci aşamanın 2024'te başlaması planlanıyor. NASA, nihayetinde 2020'lerin sonunda Ay yüzeyinde ve çevresinde insanların barınacağı, sürdürülebilir bir üs kurmayı amaçlıyor (Joel Kowsky / AFP) 7/30 3 Nisan 2022 - Sri Lanka'da ekonomik kriz nedeniyle 31 Mart'ta başlayan protestolar sürüyor. Bugün başkent Kolombo'daki gösterilerde halk ellerinde mutfak eşyalarıyla fiyat artışına ve temel ihtiyaç malzemelerindeki kıtlığa karşı yürüdü. Sri Lanka yönetimi ise eylemlere karşı sert önlemler uyguluyor. Devlet Başkanı Rajapaksa 1 Nisan'da OHAL, dün de sokağa çıkma yasağı ilan etmişti. Protestocular bugün yasağı yok sayarak eylemlerini sürdürdü (Ishara S. Kodikara / AFP) 8/30 2 Nisan 2022 - Ukraynalı askerler Kiev'in yakınlarındaki İrpin'de futbol oynuyor. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başdanışmanı Oleksiy Arestoviç, Ukrayna ordusunun Kiev çevresinde 30'dan fazla köy ve kasabayı geri aldığını açıkladı. Devlet televizyonunda konuşan Arestoviç, ülkenin güneyinde, doğusunda ve Mariupol'da ağır çatışmalar gerçekleşmesini beklediklerini söyledi (Rodrigo Abd / AP) 9/30 1 Nisan 2022 - Hint Okyanusu'ndaki ada ülkesi Sri Lanka'da yaşanan ekonomik krizden bunalan halk, devlet başkanının evinin etrafında toplanıp uzun süreli elektrik kesintileri ve temel ihtiyaçlarda yaşanan kıtlıkları protesto eden sloganlar attı. Polis göstericilere göz yaşartıcı gaz ve tazyikli suyla müdahale etti. En az 45 kişi gözaltına alındı ve başkent Kolombo'da sokağa çıkma yasağı ilan edildi (Eranga Jayawardena / AP) 10/30 31 Mart 2022 - ABD Deniz Piyadeleri, Filipinler ve ABD ortaklığında gerçekleştirilen Balikatan (Omuz Omuza) adlı yıllık askeri tatbikat sırasında mevzi alıyor. Filipinler'in Luzon Adası'nda düzenlenen tatbikata ABD'den 5 bin 100, Filipinler'den 3 bin 800 askeri personel katılıyor. İki taraftan yetkililer de bunun şimdiye kadar yapılan en büyük Balikatan olduğunu belirtti. İki ülkenin askeri unsurlarının müşterek hareket kabiliyetini güçlendirmeyi amaçlayan tatbikat 8 Nisan'a kadar sürecek. Tatbikat kapsamında canlı atış, hava saldırıları, meskun bölgede askeri harekat ve sahil çıkarması yer alıyor. Güneydoğu Asya ülkesindeki askeri faaliyet, Çin ile Tayvan arasındaki gerginlik sürerken gerçekleştiriliyor. ABD Savunma Bakanlığı, daha önce Tayvan'ın kendini savunmasına yardım edeceklerini açıklamıştı (Aaron Favila / AP) 11/30 30 Mart 2022 - Ukrayna'nın başkenti Kiev'in dış kesimlerindeki Yasnohorodka köyünde askerler ve gönüllüler ağır hasar almış bir hayvanat bahçesindeki hayvanları tahliye etmeye çalıştı. Aç kalmış hayvanlardan bazıları yaralanmış, bazıları ölmüştü. Rus ve Ukraynalı güçler arasındaki bombalama sürdüğü için tahliye çabaları yarıda bırakıldı. Öte yandan Ukrayna Savunma Bakanlığı Sözcüsü Oleksandr Motuzyanyk, Rus güçlerinin toparlanıp yeniden taarruza geçmeye hazırlandığını iddia etti (Vadim Ghirda / AP) 12/30 29 Mart 2022 – Çin'in Şanghay kentinin Jing'an semtinde koruyucu giysi giymiş bir görevli, Kovid-19'un yayılmasını önlemek amacıyla karantinaya alınmış bir mahallenin girişinde nöbet tutuyor. 26 milyon nüfuslu şehir için pazartesi günü açıklanan iki aşamalı karantina kapsamında köprülerle tüneller kapatıldı ve otobanları kullanmak yasaklandı. Yapılan açıklamaya göre 28 Mart-1 Nisan’da Huangpu Nehri'nin doğu ve güney kısmında, 1-5 Nisan’da ise nehrin batı kısmındaki bölgelerde karantina uygulanacak (Hector Retamal / AFP) 13/30 28 Mart 2022 - Hindistan'da milyonlarca kişi daha iyi ücret ve işçi hakları için iki günlük bir genel grev başlattı. Protestocular, merkezi hükümetin politikalarına karşı ülkenin dört bir yanında düzenlenen gösterilere katıldı. Fotoğraftaysa Ahmedabad kentindeki kadın protestocular slogan atarken görülüyor. Grev çağrısı yapan 10'a yakın sendika, hükümetin sosyal güvenlik kapsamını genişletmesinin yanı sıra devlete ait varlıkların özelleştirilmesinin durdurulmasını talep ediyor (Sam Panthaky / AFP) 14/30 27 Mart 2022 - Belçika’daki Strépy-Bracquegnies Karnavalı için toplanan kalabalığın arasına geçen hafta bir arabanın hızla dalması sonucu hayatını kaybeden kişiler bugün La Louviere şehrinde anıldı. 1800'lerden beri her yıl düzenlenen karnaval Kovid kısıtlamaları sebebiyle iki yıldır yapılamıyordu. Yaklaşık 200 kişilik grup, karnavala katılmak için erken saatlerde Strépy-Bracquegnies kasabasında bir araya gelmişti. Saldırıda en az 6 kişi ölürken, 70 kişi de yaralandı. Yerel yetkililer arabayı süren iki gencin alkollü olduğunu, olayın terör bağlantısı olmadığını açıkladı (Aris Oikonomou / AFP) 15/30 26 Mart 2022 - Birleşik Krallık'ın başkentinde göstericiler "Londra, Ukrayna'nın yanında" yürüyüşü için bir araya gelip Ukrayna bayrakları salladı. Rusya'nın bir aydır süren istilası sonucu 10 milyon Ukraynalı evlerinden ve yaşadıkları şehirlerden kaçmak zorunda kaldı. UNICEF, Ukrayna'nın 7,5 milyonluk çocuk nüfusunun yarısından fazlasının, 4,3 milyon çocuğun yerinden olduğunu açıkladı. UNICEF Genel Direktörü Catherine Russell, bu durumun "kalıcı sonuçlar doğurabilecek korkunç bir dönüm noktası" olduğunu söyledi (Justin Tallis / AFP) 16/30 25 Mart 2022 - Rusya'nın Ukrayna'ya başlattığı istilanın 30. gününde, ülkenin kuzeydoğusundaki Harkov kentinde topçu ateşinin isabet ettiği bir bina ve önündeki araç yanarken eşyalarını toplamış bir adam şehri terk etmek için yola çıkıyor. Ukraynalı yetkililer Rusların Harkov şehrindeki bir tıbbi tesisi vurduğunu, en az 4 sivilin hayatını kaybettiğini ve yararlıların da olduğunu açıkladı. Öte yandan Rusya Savunma Bakanlığı, 2 Mart'tan bu yana ilk kez zayiat raporu açıklayarak Ukrayna'da 1,351 Rus askeri personelin öldüğünü, 3 bin 825 de yaralı olduğunu duyurdu (Aris Messinis / AFP) 17/30 24 Mart 2022 - NATO ülkelerinin liderlerinin katıldığı olağanüstü zirve, Belçika'nın başkenti Brüksel'de gerçekleştirildi. Gündemdeyse Rusya'nın Ukrayna'ya bir ay önce başlattığı saldırı vardı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna'ya siber güvenlik ve ekipman yardımı yapılacağını, ayrıca Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Slovakya'da 4 yeni NATO savaş grubunun konuşlandırılacağını açıkladı (Brendan Smialowski / AFP) 18/30 23 Mart 2022 - Nijerya'nın Lagos kentindeki Apongbon pazarında dükkan sahipleri yangından geriye kalanları topluyor. Sabah çıkan yangın Nijerya'nın ticari başkentindeki ana köprülerden birinde ağır hasara sebep oldu ve düzinelerce dükkanı tahrip etti. Alevler ülke genelinde bir elektrik kesintisi uygulanırken yükseldi. Yakıt fiyatlarında küresel çapta görülen fırlama, Afrika'nın en büyük ekonomisindeki haneleri ve işletmeleri de vurdu. (Benson Ibeabuchi / AFP) 19/30 22 Mart 2022 - Senegal'de Dakar'ın güneyindeki Toubab Dialaw köyünün sakinleri yaklaşık 4 hafta susuz kaldıktan sonra yerleşim bölgelerine gelen kamyondan su alıyor. 1993'ten beri her yıl 22 Mart tarihinde artan su krizine dikkat çekmek için Dünya Su Günü kutlanıyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre dünyada 2,2 milyar kişinin güvenilir suya erişimi yok (John Wessels / AFP) 20/30 21 Mart 2022 - Bangladeş'in başkenti Dakka'daki nehirde dün meydana gelen kazada bir feribot alabora olmuştu. AFP'nin objektifine takılan bir grup kadın bugün de devam eden arama kurtarma çalışmalarını izliyor. Bir kargo gemisinin onlarca kişiyi taşıyan feribota çarpması sonucu şu ana kadar en az 6 kişi hayatını kaybetti. Yerel medya ajansları feribotta 30 ila 50 kişi olduğunu ve yaklaşık 20 kişinin yüzerek kıyıya ulaşabildiğini söylese de tam yolcu sayısı bilinmediği için kesin bir kayıp sayısı verilemiyor. Kazanın ardından Bangladeş hükümetiyse yük gemisine el koydu (Munir Uz Zaman / AFP) 21/30 20 Mart 2022 - Fransa'da cumhurbaşkanlığı seçimlerine bir aydan az kaldı. İki turlu seçimlerin ilk ayağı 10 Nisan'da düzenlenecek. Ülkenin mevcut cumhurbaşkanı Emmanuel Macron adaylığını açıklamaya son ana bırakmış, daha sonra da diğer adaylarla canlı yayında tartışmaya çıkmayacağını ilan etmişti. Macron'un dişli rakipleri arasında yer alan solcu aday Jean-Luc Melenchon'un liderliğindeki bugünkü yürüyüşte de Macron'un kuklası havaya fırlatıldı. Melenchon anketlerde yükselmeye devam ediyor (Thomas Padilla / AP) 22/30 19 Mart 2022 - Ukrayna'nın batısındaki Lviv kentindeki bir insani yardım merkezinin gönüllüleri tahliye edilenler için bağışlanan giysiler arasında dinleniyor. Rusya bugün Ukrayna'ya yönelik saldırısını şiddetlendirerek ilk kez hipersonik füzeler kullandığını duyurdu. Öte yandan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Moskova'nın barış için ciddi şekilde "masaya oturmayı" kabul etmesinin zamanının geldiğini söyledi (Yuriy Dyachyshyn / AFP) 23/30 18 Mart 2022 - Polonya'nın güneydoğusundaki Przemysl şehrindeki Ukrayna Evi tiyatrosu Ukraynalı mülteciler için bir sığınak haline getirildi. Birleşmiş Milletler, Rus istilası başladığından beri Ukrayna'dan kaçan kişi sayısının 3 milyon 250 bini aştığını, Polonya'ya gelen mültecilerin 2 milyondan fazla olduğunu açıkladı. Ukrayna hükümeti Rus saldırılarıyla harap olan kasaba ve şehirlerdeki sivillerin tahliye edilmesi için 9 koridor oluşturulduğunu duyurdu (Wojtek Radwanski / AFP) 24/30 17 Mart 2022 - Ukrayna'nın başkenti Kiev'de itfaiye görevlileri havada imha edilen bir Rus füzesinin parçasının isabet ettiği konutta çalışıyor. Acil servis yetkilileri yerel saatle sabah 5.02'de isabet alan 16 katlı apartmanda bir kişinin hayatını kaybettiğini ve üç kişinin yaralandığını, 30 kişininse binadan tahliye edildiğini açıkladı. Üç haftayı aşkın süredir devam eden savaşta, Kiev'i kuşatmaya çalışan Rus birlikleri kente birkaç gündür sabahın erken saatlerinde saldırı düzenliyor (Fadel Senna / AFP) 25/30 16 Mart 2022 - Japonya'nın doğusunda meydana gelen 7,3 şiddetindeki deprem milyonlarca evin elektriğinin kesilmesine yol açtı. 2011'deki nükleer felaketin yaşandığı Fukuşima prefaktörlüğü için tsunami uyarısı yapıldı. Japonya Başbakanı Fumio Kishida ülkenin nükleer santrallerinde herhangi bir anormalliğin tespit edilmediğini, Fukuşima'da bir hızlı trenin raylardan çıktığını fakat kimsenin yaralanmadığını açıkladı. 60 kilometre derinlikte gerçekleşen depremden sonra yetkililer halka gelecek günlerdeki artçılara hazırlıklı olmaları çağrısı yaptı (Philip Fong / AFP) 26/30 15 Mart 2022 - Çin'in İç Moğolistan bölgesinin Manzhouli kentinde kişisel koruyucu ekipman giymiş bir polis memuru, Kovid-19'un yayılmasını önlemek amacıyla kurulmuş yerleşimdeki sakinlere dağıtılacak gıda ve günlük ihtiyaçları götürüyor. Kovid-19 enfeksiyonlarının bir gün öncesine göre iki katına çıkarak son iki yılın zirvesini gördüğü Çin'de, hastalığın yayılmasına karşı sert önlemlerin ekonomik sonuçlarına ilişkin endişeler de artıyor. Şanghay'daysa sinemalar, tiyatrolar ve müzeler kapatılırken okulların da uzaktan eğitime geçeceği açıklandı (AFP) 27/30 14 Mart 2022 - Myanmar'da ülke genelindeki elektrik kesintileri nedeniyle Yangon kentindeki binlerce kişi suya da ulaşamıyor. Halk ellerindeki bidonları doldurmak için su kaynaklarına akın etti. Myanmar yönetimini 1 Şubat 2021'de ele geçiren askeri hükümet, geçen hafta birçok şehirde elektriğin kesileceğini duyurmuştu. Yerel kaynaklar da ülkenin ne fabrikalara ne de hanelere yetecek kadar elektrik üretemediğini bildiriyor. Bu esnada ülkenin devlet başkanı Min Aung Hlaing ise elektrikli trenlere geçmenin hayallerini kurduğunu duyurdu (AFP) 28/30 13 Mart 2022 - Paralimpik Kış Olimpiyatları bu yıl Çin'in başkenti Pekin'de düzenlendi. 4 Mart'ta başlayan oyunların kapanış seremonisiyse bugün yapıldı. Çin'in olimpiyatlardaki performansı dikkat çekiciydi. Ev sahibi 8 altın, 20 gümüş ve 23 bronz olmak üzere toplam 61 madalya kazanarak en çok madalya kazanan ülke oldu. 2026'daki bir sonraki Paralimpik Kış Oyunları'na İtalya'nın Milano ve Cortina şehirleri ev sahipliği yapacak (Dita Alangkara / AP) 29/30 12 Mart 2022 - Ukraynalı bir asker başkent Kiev'de Rus ordusunun gerçekleştirdiği bombardımanlar sonucu hasar görmüş bir binadan çıkıyor. Kiev'in çevresinde konuşlanan Rus kuvvetleri, iki haftadan uzun süredir bombaladığı ülkenin güneyindeki Mariupol'u da binlerce kişinin etkilendiği yıkıcı bir kuşatma altına almış durumda. Ukraynalı yetkililer Rusya'nın gerçekleştirdiği yoğun bombardımanın ve hava saldırısı tehdidinin siviller için koridor oluşturulmasını tehlikeye attığını söylüyor. Birleşmiş Milletler, Rus istilası başladığından beri Ukrayna'dan ayrılan kişi sayısının 2 milyon 500 bini geçtiğini açıkladı (Aris Messinis / AFP) 30/30 11 Mart 2022 - Japonya'da hükümet resmi bir tören düzenlemese de Fukushima nükleer felaketinin 11'inci yılında kaybolanlar ve hayatını kaybedenleri anmak için binlerce kişi bir araya geldi. 11 yıl önce bugün, Honşu adası açıklarında meydana gelen deprem devasa tsunami dalgalarına sebep olmuş, uzmanların Çernobil felaketinden sonra en büyük ikinci nükleer kaza olarak tanımladığı kazaya yol açmıştı. Yurttaşlar depremin vurduğu saat olan 14.46'da 1 dakikalık saygı duruşu gerçekleştirdi. Deprem ve ardından yaşananlar 15 binden fazla kişinin ölümüne sebep oldu ve yaklaşık 38 bin kişi hâlâ yerinden edilmiş durumda (Charly Triballeau / AFP)Cardiff Üniversitesi'nden bilim insanları iki yıl önce yaptıkları deneylerde söz konusu hücrenin kanserli hücrelere saldırabildiğini ortaya koydu. Laboratuvar ortamında yapılan deneylerde, kanserli akciğer, deri, kan, kolon, meme, ilik, prostat, rahim, böbrek hücreleri T hücrelerinin saldırısıyla öldürüldü.
Buna göre kanser hastasından kan örneği alınıp kandaki T hücreleri çıkarılarak genleriyle oynanıyor ve kanserli hücreleri bulan reseptörlere dönüştürülüyor.
Genetiği değiştirilmiş hücreler, sayıları artırıldıktan sonra tekrar hastaya enjekte ediliyor.
Biyomedikal Araştırma Ağı Merkezi'nden Anna Bigas, "sanal ikiz" üzerine çalışmaların sürdüğünü de belirtti. Bigas bunu şöyle açıkladı:
Sanal ikiz, tümörün kapsamlı genom analizini yapıp verileri paylaşmakla ilgili. Böylece tümörün, hastanın nasıl ilerleyeceğini, tedavisini ve prognozunu tahmin etmemizi sağlayan sanal ikizini yaratabiliriz.
Nanoteknolojinin gücü
Nanoteknolojiden tıpta yıllardır yararlanılıyor. Kovid-19 pandemisi de nano tıbbın olgunluğunu başarıyla test edildi. Zira mRNA aşıları, RNA'nın lipid nanopartiküllerin içine yerleştirilmesiyle elde edildi.
Nano tıp araştırmaları teşhisten ilaçlara kadar çeşitli alanlarda sürüyor. Örneğin yavaş salınımlı ilaçlar üzerine çalışmalar yapılıyor. Bir hastanın alması gereken miktar, yutması gerektiğinden daha az olduğunda bu ilaçlar devreye giriyor. Böylece daha verimli ve daha zehirsiz hale geliyor.
Nanopartiküller tedavi şekli olarak da görülüyor. Biyomedikal Araştırma Ağı Merkezi'nden Laura Lechuga buna şu örneği verdi:
Tümör hücrelerine nüfuz edebilen nanopartiküller olabilir. Dışarıdan radyasyon verdiğinizde titreşmeye ve kötü huylu hücreleri öldürmeye başlar.
Gen düzenleme
CRISPR (Clustered Regularly Interspaced Palindromic Repeats-Düzenli Aralıklı Palindromik Tekrar Kümeleri) genetik mühendisliği alanında bir devrim yaptı. Bilim insanları artık bir hücreyi değiştirebiliyor. Kan hastalıkları ve Leber Konjenital Amorozisi diye bilinen körlüğün tedavisi için bununla çalışmalar sürüyor.
CRISPR'ın sınırlarına ve etik kaygılara rağmen uzmanlar başka konularda da araştırmalarına devam ederek gen düzenleme teknikleri geliştirmeye devam ediyor.
Mikrobiyomun rolü
İnsan vücudunda yaşayan milyarlarca mantar, bakteri ve tek hücrelilere mikrobiyom adı verilmektedir. Mikrobiyom, insanların sağlığını koruyor.
Uluslararası İnsan Mikrobiyom Konsorsiyumu'nun eski yöneticilerinden Francisco Guarner, mikrobiyomun kişiden kişiye değiştiğini söylüyor. Guarner, bakterilerin hastalıkları nasıl etkilediğine yönelik araştırmaların sürdüğünü de kaydediyor.
Mikrobiyomdaki bir diğer zorluk da ideal koşulların bir modelini çıkarmak. Konsorsiyum, anormallikleri tespit etmeyi sağlayacak bir model için 1 milyon kişiden veri toplamayı istiyor.
Robot destekli ameliyatlar
Da Vinci adlı robotik cerrahi sistemi, tıpta büyük bir etki yarattı. Daha fazla robot üzerine de çalışmalar sürüyor.
Da Vinci Xi adlı cerrahi robot geçen sene Tayland'da da kullanılmaya başlandı (Bangkok Post)Uzmanlar, 10 yıl içinde robotların "bağımsız robot" kavramına daha da yaklaşacağını düşünüyor:
Cerraha bağlı olacaklar. Ancak örneğin bir arteri veya damarı kesmemek gibi için cerrahlara yardımcı olacak uyarılar verecekler.
Ayrıca vücudun dışında gerçeklesen ameliyatlar da ufukta gözüküyor. Yani robotlar sayesinde bir organa yoğun şekilde yüksek enerji uygulanarak ameliyatların yapılması hedefleniyor.
Yaşlanmayı durdurma yarışı
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre insanların beklenen yaşam süresi 73 yıl. Beklenen yaşam süresi, 21. yüzyılın başından bu yana 6 yıl artsa da araştırmacılar, daha uzun ve kaliteli bir yaşam için çalışmalara devam ediyor. Shinya Yamanaka, 2006'da yetişkin hücreleri kök hücrelere dönüştürmek için bir teknik icat etmişti. Bu sayede hücrelerin laboratuvarda gençleştirebileceğini gösterdi. O zamandan beri yaşlanmayı yavaşlatma çalışmaları devam ediyor.
Amazon'un kurucusu Jeff Bezos'un yatırım yaptığı Altos Labs, yaşlanmayla mücadele üzerine uğraşıyor. Laboratuvar, dünyanın en iyi bilim insanlarından bazılarını bünyesine kattı. Altos Labs'ten Juan Carlos Izpisúa, "Asıl hedefimiz, insanların daha uzun süre daha sağlıklı yaşamalarını sağlamak ve her yaştan hastada hastalığı tersine çevirmek" dedi.
Organ nakli
Bilim insanları, organ nakli için alternatif arıyor. Laboratuvarlarda veya 3d biyoyazıcılarda yapılmış organ ve dokular üzerinde çalışılıyor. Ayrıca nakledilmiş organların ömrünü uzatma çalışmaları da var.
ABD'de domuzdan insana ilk kalp naklinin 7 Ocak'ta yapıldığı hasta, iki ay sonra yaşamını yitirdi (Reuters)Ayrıca genetiği değiştirilmiş hayvan organları da deneniyor.
Nörobilim devrimi
Tekrar yürüyebilen felçli hastalar, insanların zihinleriyle mesaj yazabilmelerini sağlayan çipler… Beyin-makine arayüzleri, nörolojik hastalıklardan mustarip kişilerin fonksiyonel kısıtlamalarının üstesinden gelmesinde etkili olduğu görüldü. Ancak bu teknoloji hala emekleme aşamasında.
İspanyol Nöroloji Derneği'nden lvaro Sánchez Ferro, şöyle konuştu:
Bunlar, nörolojik becerilerinizi kaybettiğinizde işlevleri kurtarmak için birer alternatif. Ancak uzun vadedeki güvenliğinin hâlâ kanıtlanması ve gerekli düzenlemelerin yapılması gerekiyor.
Independent Türkçe, El País, Sağlık Bakanlığı
Derleyen: Uğurcan Yıldız
çeviriteknolojibilimsel araştırmagelecektıpYaşlanmayı durdurma yarışı, nanoteknolojinin gücü, nörobilim devrimi...Cumartesi, Nisan 9, 2022 - 17:30Main image:<p>Bilim insanları pek çok alanda çalışmalarını sürdürüyor (Pixabay)</p>
SAĞLIKrelated nodes: 10 uzman 2021'i değerlendirdi: 10 maddede BilimLabel: ÇEVİRİType: newsSEO Title: Bilimkurgu değil tıp: Ufuktaki 9 tıbbi gelişmecopyright Independentturkish: