Muristek
2020 Dünya Hemşirelik Yılının başlarında hayatımıza giren Covid-19 Pandemi’sinde Dünya olarak altı milyonun üzerinde, ülke olarak yüz bine yakın canımızı kaybettik. Pandeminin etkisini her birimiz, hayatımızın her alanında derinden hissettik. Şüphesiz pandemiden en fazla etkilenen grupların başında sağlık çalışanları, sağlık çalışanlarının içinde de ülkemizde ve tüm dünyada pandeminin yükünü en fazla sırtlayan hemşireler gelmektedir. Dünya olarak “normal”e dönmeye, pandeminin yaralarını sarmaya başladığımız şu günlerde, insanlığın, toplumun, her bir ailenin ve bireyin nitelikli hemşirelik hizmetlerine olan ihtiyacı, her zamankinden daha görünür ve daha elzemdir. Çünkü hemşireler, her bir bireyin ulaşabildiği, eşit şekilde yararlanabildiği, sürdürülebilir, adil, etik temelli ve geleceğe uygun sağlık sistemlerine inşa edilmesi ve yürütülmesinde kilit sağlık çalışanlarıdır.
24 saat kesintisiz çalışma, fazla mesai, güvenli ve nitelikli bakım sağlayabileceklerinden çok daha fazla sayıda hastaya bakmak durumunda olmaları yanı sıra, görevleri dışındaki pek çok iş hemşirelerden beklenmektedir. Tüm sağlık çalışanları gibi hemşirelerin de maaşlarına ve özlük haklarına yönelik bir düzenleme yapılmamıştır. İşyerlerinde karşı karşıya kalınan şiddet ve mobbing, hâkim sendika ve hastane yöneticilerinin baskısı ve ayrımcılığı; liyakata dayalı olmayan yönetici atanmaları, hemşirelik yasa ve yönetmeliğinin uygulanmaması, yüksek lisans ve doktora mezunu hemşirelerin almış oldukları eğitime göre görevlendirilmemeleri, mevzuatın vermiş olduğu haklardan yararlanmalarının engellenmesi ise hemşirelerin yükünü ağırlaştırmaktadır.
Dünyanın diğer ucundaki bir şehirde ortaya çıkarak kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına alan ve yaşamlarımıza hükmeden Covid-19 hastalığı, sağlık söz konusu olduğunda küresel bir iyi oluşun ne kadar gerekli olduğunu, küresel sağlığın anahtarının ise nicelik ve nitelik olarak yeterli hemşire işgücünden geçtiğini tüm dünyaya göstermiştir. Uluslararası Hemşireler Konseyi (ICN) liderliğinde küresel sağlık gereksinimleri temel alınarak belirlenen, 2022 yılı temasında, hemşireler, hükümetlere, karar vericilere halka seslenmekte “ Küresel Sağlığı Güvence Altına Almak İçin Hemşireliğe Yatırım Yapın ve Hemşirelerin Haklarına Saygı Gösterin” demektedir. Bu ülkenin hemşireleri olarak bizler de, siyasi liderlerimize, yetkililere, karar vericilere ve halkımıza sesleniyoruz. Halkımıza hak ettiği ve ihtiyaç duyduğu hemşirelik bakımını vermek için engellerimiz var. Bu engelleri kaldırmak, toplumun sağlığının korunması, hastalıkların ve sakatlıkların önlenmesi, nitelikli ve güvenli sağlık hizmetinin verilebilmesi için hemşireliğe yatırım yapın, haklarına saygı duyun. Hemşirelik eğitimine yatırım yapın: Üniversitelerin hemşirelik bölümlerine, ihtiyaç duyulan hemşire öğretim elamanı, uygulama alanı, sınıf, laboratuvar, ihtiyaç duyulan teknik ve teknolojik gereçler sağlanmalı. Kontenjanlar, öğrencilerin nitelikli hemşireler olarak mezun olabilecekleri düzeyde tutulmalı. Hemşirelik mesleğini, hemşire olmayan öğretim kadrolarına öğrettirme ısrarından vazgeçilmeli. Hemşirelik bölümlerini/fakültelerini hemşire olmayan yöneticilere bırakma ısrarından vazgeçilmeli.
Hemşirelik mesleğine yatırım yapın: Atama bekleyen hemşirelerin ataması bir an önce yapılmalı. İş güvencesiz, sözleşmeli 4/B çalışma kadrolarından vazgeçilmeli. Hemşirelerin hastalarına kaliteli ve güvenli bakımını sağlayabileceği, gerçek anlamda hemşirelik hizmeti verebileceği hasta-hemşire oranları belirlenmeli ve uygulamaya geçirilmeli. Özel hastane, üniversite hastanesi ve kamu hastanelerindeki çalışma koşullarının ve özlük haklarının benzeştirilmesi sağlanmalı.
Hemşirelikte liderliğe yatırım yapın: Hemşirelerden habersiz, hemşirelere dair kararlar almaktan vazgeçilmeli. Sağlık hizmetlerine yönelik karar alırken, düzenleme yaparken, hemşirelerin sesi duyulmalı. Hemşirelerin sahadan, tecrübeden, akademiden, bilimsel bilgiden beslenen potansiyellerinden faydalanılmalı. Hemşirelik hizmetlerinin yönetimini hemşirelere bırakılmalı. Hemşirelik hizmetlerinin sunumuna yatırım yapın: Hemşirelerin görev yetki ve sorumluluklarını, hemşire olmayan sağlık çalışanlarına açan uygulamalardan, hemşirelerin hemşirelik dışı işlerde görevlendirilmesinden, görev tanımında olmayan işlerin hemşirelere yaptırılmaya çalışmasından vazgeçilmeli. Hemşirelik yasa ve yönetmelikleri uygulanmalı. Hemşirelerin ve sağlık çalışanlarının güvenliğini sağlamasına öncelik verin: Çalışma ortamları baskı ve şiddetten acilen arındırılmalı. Sağlıkta şiddeti önlemeye yönelik gerçekçi adımlar atılmalı. Sağlıkta şiddete yol açan, özendiren, besleyen politika ve söylemlerden vazgeçilmeli.
Hemşirelerin sağlık ve esenliğinin sağlanmasına öncelik verin: Hemşirelerin hemşirelik yasa ve yönetmelikleri doğrultusunda çalışması sağlanmalı. 3600 ek gösterge, fiili hizmet, adil maaş, iş sağlığı ve güvenliği haklarını içeren özlük hakları düzenlemeleri gerçekleştirilmeli. Covid19, illiyet bağı aranmadan meslek hastalığı olarak kabul edilmeli ve Covid-19 nedeniyle yaşamını yitiren sağlık çalışanları şehit kabul edilmeli. Hemşireler, toplumumuzdaki her birey için; insan merkezli, eşitlikçi, erişilebilir, yüksek kaliteli sağlık bakım hizmeti sunmak için var gücümüzle çalıştık ve çalışmaya devam ediyoruz. Ancak mesleğimizi nitelikli bir şekilde yapma ve toplumumuza hak ettiği bakımı vermede önümüzdeki bu engeller ve bu engelleri aşmada talep ettiğimiz desteğin verilmemesi, sesimizin duyulmaması, çabamızın görülmemesi ve seslendirilmemesi bizleri yordu, gücümüzü tüketti. İçinde bulunduğumuz ekonomik koşullar da bu mücadeleyi sürdürmeyi neredeyse imkânsız kıldı. Geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yılda talebimiz yine değişmedi. Toplumumuza hak ettiği bakımı vermek için karşı karşıya kaldığımız sorunların görülmesini istiyoruz. Tüm bu sorunlara çözüm üretmek için meslektaşlarımızı derneğimize, mesleğimize güç vermeye çağırıyoruz. Halkımızı, medya organlarını ve politika yapıcıları, halk sağlığının önceliğimiz olduğu bu mücadelemize katılmaya davet ediyoruz. Tüm bu çabaları gösterirken tüm meslektaşlarımız, 12 Mayıs Dünya Hemşireler Gününü coşkuyla bir arada kutlamayı fazlasıyla hakketti. Türk Hemşireler Derneği olarak tüm meslektaşlarımızın hemşireler gününü kutluyoruz.
Saygılarımızla
Türk Hemşireler Derneği